Halina Poświatowska to jest podobno człowiek

Z okazji Walentynek post niecodzienny, niezwiązany  z tematem modelingu. Chciałabym wspomnieć dzisiaj osobę, która moim zdaniem najpiękniej potrafiła mówić o miłości, czyli częstochowską poetkę Halinę Poświatowską. Publikuję dla Was pracę napisaną przeze mnie na potrzeby konkursu literackiego w liceum. Zadanie konkursowe polegało na interpretacji dowolnego wiersza Haśki – mój wybór padł na utwór zatytułowany „Halina Poświatowska to jest podobno człowiek”.

Halina Poświatowska to jest podobno człowiek 
i podobno ma umrzeć jak wielu przed nią ludzi 
Halina Poświatowska właśnie teraz się trudzi 
nad własnym umieraniem 
ona jeszcze nie wierzy ale już podejrzewa 
i kiedy w sen zagłębia lewą rękę to w prawej 
zaciska mocno gwiazdę – strzępek żywego nieba 
i światłem poprzez ciemność krwawi 
potem gaśnie za sobą wlokąc warkocz różowy 
ciemniejący na wietrze nocy groźnej i chłodnej 
Halina Poświatowska – te trochę garderoby 
i te ręce – i usta co nie są już głodne

Listopad. Dalej kręci włosy na papiloty, chociaż wydaje jej się, że są ostatnio rzadsze, mniej lśniące, przyklapnięte, jakby zmęczone i smutne. Halina Poświatowska to jest podobno człowiek. Tutaj każde lustro chwyta jej spojrzenie, każde wystawowe okno pożera smukłą postać, a w każdym odbiciu prześladuje ją ona sama – najstraszniejsza, bo prawdziwa, naszkicowana samotnością i obszyta strachem. Szpitalne lustra zniekształcają twarz – myśli, przyglądając się sobie z bliska. Ostrożnie, bez pośpiechu, jak lekarz nasłuchujący organizmu pacjenta. Delikatnie marszczy brwi, zakrywa palcami okryte meszkiem pieprzyki. Smakuje kształt nosa, wielkość oczu, zarys wciąż czerwonych ust. Próbuje nie dostrzegać wszystkich zapadnięć skóry, osuwisk, żłobów wyrzeźbionych dłutem zmartwień, a jednak wyczuwa, że łzy płyną po jej twarzy wyznaczonym torem, jak rzeka, której kierunek ogranicza koryto.

Wyciąga szminkę, przeciąga kolorem po wargach, wydłuża rzęsy, zalotnie mruży oczy, okręca pukiel włosów na palcu, uśmiecha się, by w końcu opuścić ramiona i głowę, i całą siebie spuścić w otchłań sztywnej, białej pościeli, w przepaść wiecznie rozbudzonych nocy. Noc w szpitalu ma posmak nieporządku, bezładu i rozkładu, nierównomiernie rozsmarowanej farby. Szyby zdają się kurczyć we framugach, obrazy wylewać z ram, ciemność jest twarda, niedogotowana, surowy kawał mięsa, rozcinany dopiero chłodnym ostrzem świtu. Udaje, że się jej nie boi, że jest jej obojętna, ale kiedy gaśnie słońce, a następnie sztuczne światła lamp, kiedy ściany zaczynają kurczyć się od nierównych oddechów, szmerów w płucach, wijących się w pościeli ciał – ucieka. I podobno ma umrzeć jak wielu przed nią ludzi.

Od nocy ucieka się w dzień, a od śmierci w życie. Każde zapisane słowo przybliża ją do poranka, każda uchwycona w kontekst myśl zamyka drogę śmierci. Słowo za słowem, oddech za oddechem. Serce trzepocze, skamle i ujada, tłoczy krew sprawnością inwalidy, z pośpiechem kaleki odmierza porcje życia. Noc nie przynosi nic oprócz umierania, czas wypełniony umieraniem, umieranie wypełnione czasem, podobno. Halina Poświatowska właśnie teraz się trudzi. Oddech za oddechem, księżyc, tętno, świt. Nad własnym umieraniem.

Czym można się zabawić? Być może sensem. Poszukiwanie sensu to praktyczna rozrywka. Podobnie bawili się już w Grecji: Arystoteles i Platon, i Sokrates sączący truciznę, kropa po kropli, do ostatniego pytania. „Nihil est intellectu quin prius fuerit in sensu” – mówił Arystoteles, zachwalając sen – próbę generalną, zwieńczoną rozbudzeniem.

Zawołał Kochanowski: „Śnie, który uczysz umierać człowieka
I okazujesz smak przyszłego wieka,
Uśpi na chwilę to śmiertelne ciało,
A dusza sobie niech pobuja mało!
(…)Niech się nacieszy nieboga do woli,
A ciało, które odpoczynek woli,
Niechaj tym czasem tęsknice nie czuje,
A co to nie żyć, w czas się przypatruje.”

Córko Nocy, bliźniaczko Hypnosa, ona bardzo by chciała sobie ciebie oswoić. Ona jeszcze nie wierzy, bo to podobno człowiek, a człowiekowi nie jest dane rozgryźć prawdy w całości, ani strawić odpowiedzi, ale już podejrzewa. Ani nie jest mu dane rozsupłać węzła życia, znaleźć równania na życie, upchnąć życia pod pierwiastek. I kiedy w sen zagłębia lewą rękę to w prawej zaciska mocno gwiazdę – strzępek żywego nieba i światłem poprzez ciemność krwawi. I walczy.

Listopad. Różni ludzie przychodzą i odchodzą, różne dni, głośne i te ciche, różne odgłosy stóp na korytarzu, różne krzyki, różne fotografie na nocnych stolikach, różne cienie na ścianach, różne odczytane listy, różnie zapisane kartki, różnie spadające liście, różnie ułożone włosy, różne miłości, różnie oparte plecy na ławce, różne bukiety, różne tęsknoty, różne chichoty, pocałunki, rozmowy, szepty, echo, ciała. Bywa, że człowieczeństwo osuwa się jej spod stóp, pyta wynoszonych w ciszy przyjaciół, jak się żyje bez życia, ile można jeszcze złapać rozrywających pierś oddechów i potem gaśnie za sobą wlokąc warkocz różowy ciemniejący na wietrze nocy groźnej i chłodnej.

Oto równanie doskonałe: ona, pióro i kartka papieru. Oto równanie doskonalsze: człowiek równa się życie.

Halina Poświatowska – te trochę garderoby
i te ręce – i usta co nie są już głodne.

[Zdjęcia książki „Poświatowska we wspomnieniach i inspiracjach” Kaliny Słomskiej i Zbigniewa Mygi]